ANKARA-BHA
Bir zamanlar tıp literatüründe neredeyse dipnot olarak yer bulan apandis kanseri, yeniden gündemde. Yeni araştırmalar, bu nadir sindirim sistemi kanserinin genç yetişkinlerde belirgin şekilde artış gösterdiğini ortaya koyuyor.
Annals of Internal Medicine dergisinde yayımlanan son çalışmaya göre, 1970 sonrası doğan bireylerde apandis kanseri görülme oranı, 1940’larda doğanlara göre üç ila dört kat artmış durumda. Hâlâ milyonda birkaç kişiyi etkileyen nadir bir hastalık olsa da, uzmanlar artış hızının dikkat çekici olduğunu vurguluyor.
En çarpıcı bulgulardan biri ise apandis kanseri vakalarının yaklaşık üçte birinin 50 yaş altındaki bireylerde görülmesi. Bu oran, diğer sindirim sistemi kanserleriyle karşılaştırıldığında oldukça yüksek.
Tanı genellikle tesadüfen konuluyor
Apandis, kalın bağırsağın başlangıcında yer alan küçük bir organ. Vücuttaki işlevi tam olarak bilinmemekle birlikte, genellikle yalnızca apandisit vakalarıyla gündeme geliyor. Ancak bu bölgede kanser gelişebileceği çoğu kişi tarafından bilinmiyor.
Apandis kanserinin en büyük handikapı ise, belirti vermemesi veya belirtilerinin başka hastalıklarla karıştırılması. Hafif karın ağrısı, şişkinlik ya da sindirim sorunları gibi yaygın şikâyetlerle kendini belli eden bu hastalık, çoğu zaman apandisit zannedilerek yapılan ameliyat sırasında tesadüfen fark ediliyor.
Şu anda apandis kanseri için uygulanabilir bir tarama yöntemi bulunmuyor. Bu durum, erken teşhis şansını daha da azaltıyor.
Artışın arkasında ne var?
Bilim insanları, apandis kanserinin neden gençlerde arttığına dair kesin bir sonuca ulaşabilmiş değil. Ancak bazı yaşam tarzı ve çevresel faktörler öne çıkıyor.
Obezite oranlarındaki artış,
İşlenmiş gıda ve şekerli içecek tüketimi,
Hareketsiz yaşam,
Plastik, kimyasal ve antibiyotiklere erken yaşta maruz kalma,
Bağırsak mikrobiyotasındaki değişimler,
gibi unsurlar sindirim sistemi kanserlerinin genelinde etkili olan başlıca risk faktörleri arasında yer alıyor. Özellikle erken yaşta antibiyotik kullanımı ile apandis kanseri arasındaki olası bağlantı da araştırılıyor.
Sadece apandis değil: Sindirim sistemi kanserleri artıyor
Apandis kanseri, sindirim sistemi kanserlerinde gözlenen daha geniş çaplı artışın bir parçası. Kolon, mide ve pankreas kanserleri de genç yetişkinlerde daha sık görülmeye başlandı. Bu trend, tıp dünyasında endişeyle izleniyor.
Ne yapılmalı?
Uzmanlar, erken teşhis için en önemli aracın farkındalık olduğunu vurguluyor. Belirsiz karın ağrıları ya da bağırsak alışkanlıklarında değişiklik yaşayan bireylerin bu şikâyetleri ciddiye alması ve tıbbi değerlendirme istemesi hayati önem taşıyor.
Ayrıca hastalıktan korunmak için şu yaşam tarzı önerileri yapılıyor:
Sağlıklı kiloyu korumak
Sebze, meyve ve lif oranı yüksek beslenme düzeni benimsemek
Düzenli fiziksel aktivite yapmak
Tütün ve alkol kullanımından uzak durmak
