Nadir Toprak Elementlerinin Satışı İle İlgili Bakanlıktan Açıklama

Hedef: Arz Güvenliği

Önümüzdeki 30 yılda Türkiye’nin enerji talebinin 3 katına çıkacağına dikkat çeken Bakan Bayraktar, hedeflerinin artan enerji talebini kesintisiz şekilde karşılamak, arzı güvence altına almak olduğuna vurgu yaptı. Petrol ve doğal gazda aranmadık yer bırakmamayı hedeflediklerini ifade eden Bayraktar, “Yeni keşifler oluyor, olmaya da devam edecek” ifadelerini kullandı. Bayraktar, Türkiye’nin dev bir enerji filosuna sahip hale geldiğini de belirtti.

Gabar’dan Yılda 2 Milyar Dolar

Gabar’daki petrol üretimiyle ilgili de bilgi veren Bakan Bayraktar, “Gabar, her yıl 2 milyar dolar demek. Biz bu 2 milyar doları, dışarıdan petrol almak için ödüyorduk. Şimdi ödemiyoruz, o para cebimizde kalıyor” dedi. Bayraktar, bugün bölgede 3 bin 500 gencin çalıştığını da aktardı. Bayraktar, “Gabar, yeni keşiflerle üretimi artırmayı planladığımız yerlerden biri. Şırnak, Hakkâri, Van; o kısmından çok ümitliyiz” açıklamasını yaptı.

Diyarbakır’da Kayadan Üretim

Kaya petrolü ile ilgili yapılan çalışmaları da anlatan Bayraktar, Diyarbakır'da dört sahada 24 sondaj yapacaklarını ifade etti. Bayraktar, benzer yöntemi gaz için Trakya'da uygulamayı düşündüklerini de vurguladı.

Somali’de 3 Kara Sahasında Sondaj

Somali denizlerinde sismik araştırma yaptıklarını anımsatan Bayraktar, “Verilerin analizi yapılıyor, inşallah Ocak gibi bunların neticesi ortaya çıktıktan sonra sondaj kararı verebiliriz. Sondaj kararı bizim sahadan ümitli olduğumuz anlamına gelir” dedi. Somali’de kara sahalarıyla ilgili de çalışmaları olduğunu ifade eden Bayraktar, 3 tane kara sahasında sondaj hazırlığı yaptıklarını söyledi.

Yeni Ortaklıklar

Libya’da önemli görüşmeleri nihayete erdirmeye çalıştıklarını aktaran Bayraktar, “Azerbaycan’da bu sene yeni sahalarda yüzde 30’luk bir pay aldık; Şafak-Asiman Sahasında. Kazakistan’la çok yoğun ilgiliyiz, orada çalışmalarımız var. Pakistan’da bir tane deniz sahasına ortak olduk, şimdi yeni ihalelere hazırlanıyoruz. Orada deniz sahalarında ve kara sahalarında ortaklıklara bakıyoruz.” dedi. Türkiye’nin Irak’ta sadece günlük 15 bin varil üretimi olduğunu ifade eden Bayraktar, bunun 10-15 katına çıkması gerektiğini belirtti. Bayraktar; Irak’ta Basra’da, Kerkük’te, Kuzey Irak’ta çok yoğun çalışmaları olduğunu kaydetti.

Türkmen Gazından Sonra En ucuzu

‘ABD’den LNG’nin pahalıya alındığı’ iddialarına da cevap veren Bakan Bayraktar, “Her dedikleri rakam yanlış” diye konuştu. Dünyada 4 tane fiyat oluşum merkezi bulunduğunu belirten Bayraktar, “Bunların en ucuzu, açık ara en ucuzu Amerika'daki Henry Hub. O endeksle aldığınız fiyat, en ucuz fiyat. Özellikle Amerikan LNG’sinin bollaşmasıyla beraber Henry Hub endeksli teklifler aldık. Bunlar şu anda bizim 2027'den sonra aldığımız kontratlar içerisinde en ucuz gaz haline geliyor ithalatımız açısından. Yani, Türkmenistan gazı en ucuz, ondan sonra Amerikan LNG’si.” dedi. Toplam değeri 43 milyar dolar olan anlaşmalar imzaladıklarını aktaran Bayraktar, 2045'e kadar 143 milyar metreküp gaz alacaklarını kaydetti. ABD’den gayet rekabetçi, iyi fiyatla ve çok esnek koşullarda gaz aldıklarını belirten Bayraktar, Türkiye'nin ihtiyaç olmadığında gazı herhangi bir müşteriye satma hakkı olduğunu da sözlerine ekledi.

Konuyu Bilmiyorlar

Geçtiğimiz 10-15 yıla bakıldığında ana muhalefetin herhangi bir sözcüsünün nadir toprak elementiyle alakalı bir tane açıklaması olmadığına işaret eden Bayraktar, “Çünkü haberleri yok, bilmiyorlar konuyu” dedi.Bayraktar, Eskişehir Beylikova’daki pilot tesisin kurulmaması için ÇED’inin iptali amacıyla Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'nin mahkemeye müracaat ettiğini de belirtti.

NTE Satışı Söz Konusu Değil

‘Nadir toprak elementlerinin ABD’ye satıldığı’ iddialarına cevap veren Bayraktar, kesinlikle böyle bir şeyin söz konusu olmadığını söyledi. Bayraktar, “Bizim Amerika'da yaptığımız, imzaladığımız anlaşma da ortada, nükleerle alakalı bir anlaşmaydı. Nadir toprak elementleriyle ilgili yapsaydık, emin olun, onu onlar da ilan ederdi, biz de ilan ederdik.” dedi.

Sahada Toryum Var

Beylikova Sahası’nın dünyadaki en büyük ikinci NTE rezervine sahip sahası olduğuna vurgu yapan Bayraktar, “Beylikova'daki saha, MTA tarafından çok yıllar önce toryum amaçlı keşfedilmiş bir saha. Bu sahada toryum var. Toryum sahası daha sonra 1990'larda Eti Maden’e devrediliyor, yine devletimizin şirketi. Eti Maden de burada 125 kilometre sondaj yapıyor yıllar içerisinde. 10 yıldan daha fazla bir süre içerisinde.” dedi.

Hedefimiz Önümüzdeki Yıl Temel Atmak

Buradaki keşif sonrasında 2020'de pilot tesisi kurarak saflaştırma ile alakalı çalışmalara başladıklarını kaydeden Bayraktar, “Bunlar yoğun bir şekilde devam ediyor. 2023 yılında buradaki pilot tesisi hayata geçirdik. Tesis kuruldu, çalışıyor. Şu anda orada üretimimiz de devam ediyor pilot tesiste. Şimdi ikinci fazda biz endüstriyel tesise, yani daha büyük ölçekli bir tesise burayı dönüştürmekle alakalı çalışıyoruz. Önümüzdeki yıl da hedefimiz, burada temel atmak ve 2 yıl içerisinde de bu tesisi hayata geçirmek.” Açıklamasını yaptı.

Saflaştırma Seviyesi Yüzde 93 Bandında

Saflaştırma teknolojisini elde etmekle alakalı üniversitelerin ve araştırma kurumlarının bir çaba içerisinde olduğunu ifade eden Bayraktar, “Teknolojiyi daha hızlı bir şekilde alabilmekle alakalı da bir çabanın içerisindeyiz, bu bir sır değil. Olması gereken makul bir hedef. Çin'de var bu. Avrupa'daki bazı ülkelerle, Kanada ile görüşüyoruz, Avustralya ile görüşüyoruz.” dedi. Bayraktar, şu anda yüzde 92-93 olan saflaştırma seviyesini daha yukarı nasıl götürebileceklerine ilişkin çalıştıklarına işaret etti.

Devlet Eliyle İşletilecek

Bayraktar, “Şimdi bir yasa tasarısı güya sunulmuş. Neresinden baksanız elinizde kalıyor. Bazı mineralleri iki kere yazmışlar, bazılarını yazmamışlar; ‘Efendim, devlet eliyle işletilsin.’Zaten Eti Maden, yüzde 100'ü devletimize ait bir şirket. Kaldı ki şu anda mevcut kanunumuz var. Bu kanun gereği diyor ki,‘Bir madende uranyum varsa, toryum varsa, burası devlet eliyle işletilir. Zaten var. Dolayısıyla bu sahada da toryum olduğu için zaten burası devlet eliyle işletilecek.” açıklamasını yaptı. Isparta’da arama fazında çalışma yürütüldüğünü ifade eden Bayraktar, Malatya Hekimhan ve Sivas’ta da NTE rezervi olduğunu anlattı.

Akkuyu’da İlk Üretim 2026’da

Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde çalışmaların devam ettiğini belirten Bayraktar, 2026’da ilk reaktörün devreye alınmasının planlandığını belirtti. Bayraktar, 2050’de 20 bin megavat nükleer güce sahip olmayı hedeflediklerine dikkat çekti.