İSMAİL KARAKAŞ/LONDRA-BHA
25 Haziran 2025’te, MÜSİAD UK’nin Baroness Uddin’in ev sahipliğinde İngiltere Parlamentosu’nun üst kanadı House of Lords’ta düzenlediği “Business Without Barriers: Removing Obstacles in UK–Türkiye Trade” başlıklı Yuvarlak Masa Toplantısı’nda, MÜSİAD UK ile çeşitli sektörlerin temsilcileri önemli değerlendirmelerde bulundu. Toplantıya yoğun ilgi gösterildi. 10’dan fazla Lord ve Milletvekili’nin (MP) yanı sıra yaklaşık 60 kişinin katıldığı toplantı salonu, misafirlerle dolup taştı.
Etkinlik, MÜSİAD UK Başkanı Türkan Akbaş, Türkiye’nin Birleşik Krallık Büyükelçisi Osman Koray Ertaş ve MÜSİAD Genel Başkanı Burhan Özdemir’in açılış konuşmalarıyla başladı.
Birleşik Krallık’ın Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Temsilcisi ve İngiltere Parlamentosu’nda Manchester Gorton Milletvekili (MP) Afzal Khan, ticaretin daha kapsayıcı hale getirilmesi gerektiğini vurguladı. All Party Parliamentary Group for Turkey Başkanı, Birmingham Hall Green & Moseley Milletvekili Tahir Ali ise bölgesel büyümenin Birleşik Krallık–Türkiye iş birliğiyle artırılabileceğini ifade etti. MÜSİAD Yurtdısı Teskılatlanma Komısyonu Başkanı Selim Sar da Serbest Ticaret Anlaşması’nın kurumsal değerlerine ve sunduğu fırsatlara dikkat çekti.
Pladis ve Ülker CEO’su Özgür Kölükfakı, STA’nın gıda sektörüne kattığı değeri aktarırken, HSBC Global Trade Solutions Direktörü Stephanie Betant ise finansal hizmetlerin anlaşma kapsamındaki stratejik rolünü anlattı. MÜSİAD UK Sektörel Kurullar Başkanı Batuhan Bajdaroğlu ise STA’nın sektörel etkilerini çok yönlü olarak değerlendirdi. Strateji ve Finans Danışmanı Conor Clifford Murphy, finans dünyasının bu süreçte üstlenebileceği rol ve fırsatlara değindi.
MÜSİAD UK Genel Sekreteri Özlem Bacak, çevresel sürdürülebilirlik ve yeşil ticaretin STA kapsamında nasıl daha fazla yer bulması gerektiğine dikkat çekerken, TIOGA Foods Ltd. Yönetim Direktörü Dr. Murat Bayizit, STA’nın tarım sektöründeki büyümeyi nasıl desteklediğini örneklerle ortaya koydu. Greymore Ortağı Sevcan Kaygun ise anlaşmanın hukuk hizmetleri ve genel hizmet sektörü üzerindeki etkilerini değerlendirdi.
Toplantı, parlamenterler ve lordların STA’nın sunduğu fırsatlar, iş birliği imkânları ve uzun vadeli stratejik değer üzerine yaptıkları yorumlar ile soru-cevap bölümüyle sona erdi.
MÜSİAD UK yönetimi ve üyelerinin yanı sıra Ant Yapı CEO’su Cengiz Karaduman, Lord Qurban, Lord Sewell gıbı parlamenter , Invest in Turkey UK Müdürü Enes Güzel , Yunus Emre Enstitüsü Müdürü Mehmet Karakuş, Kalyon Cities Kurucusu Mehmet Kalyoncu ve MSC Lojistik yöneticileri gibi önemli isimler de misafir dinleyici olarak iştirak etti.
MÜSİAD UK Başkanı Türkan Akbaş: ''STA, Pratik Engelleri Kaldırmalı, Stratejik Geleceği İnşa Etmeli''
İngiltere Parlamentosu’nda düzenlenen toplantıda konuşan MÜSİAD UK Başkanı Türkan Akbaş, mevcut Serbest Ticaret Anlaşması’nın yalnızca mal ticaretini kapsadığını hatırlatarak, hizmetler, yatırım koruması, kamu alımları, dijital ticaret ve mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınması gibi alanların anlaşma dışında kalmasının özellikle KOBİ’leri zorladığını belirtti.
Akbaş, “Vize süreçlerinin karmaşıklığı, kamu ihalelerine erişimde yaşanan eşitsizlik ve karşılıklı hizmet sunumundaki engeller, iki ülke arasındaki ekonomik potansiyelin altında kalmasına neden oluyor” dedi. 2024 yılında ikili ticaretin 27,8 milyar sterline ulaştığını hatırlatarak, kapsamlı bir modernizasyonla bu rakamın %25 artabileceğini ifade etti.
İngiltere’nin finansal ve dijital gücünün, Türkiye’nin üretim kabiliyetiyle birleştiğinde çok daha güçlü bir ekonomik mimarinin kurulabileceğini vurgulayan Akbaş, “İki ülke arasında insan hareketliliği, bilgi paylaşımı ve güven temelli bir ortaklık için STA’nın kapsamı genişletilmeli, müzakereler hızla tamamlanmalıdır” çağrısında bulundu.
MÜSİAD Başkanı Burhan Özdemir: ''14 Bin Üyemiz ve %35 Sanayi Temsil Gücümüzle Birleşik Krallık’ın Stratejik Ortağıyız''
MÜSİAD’ın yeni Genel Başkanı Burhan Özdemir, konuşmasında Türkiye’nin güçlü sanayi altyapısı, üretim kapasitesi ve coğrafi avantajlarıyla Birleşik Krallık için stratejik bir ortak olduğunu vurguladı. Özdemir, “Türkiye, Avrupa, Asya ve Orta Doğu arasında doğal bir köprü konumunda. Bu avantajı üretimle, ihracatla ve girişimcilikle birleştiriyoruz,” dedi.
MÜSİAD’ın 14 binden fazla üyesi ve 60 binden fazla şirketiyle Türkiye’nin ticaret ve sanayi üretiminin yaklaşık %35’ini temsil ettiğini belirten Özdemir, kurumsal yapının gücüyle STA’nın daha kapsayıcı hale getirilmesinin sadece ticari değil, uzun vadeli stratejik iş birlikleri açısından da hayati olduğunu ifade etti.
Özdemir, “Birleşik Krallık’ın hizmet ihracatındaki gücü ile Türkiye’nin bu alandaki büyüme potansiyeli birleştiğinde dijital, finansal ve profesyonel hizmetlerde karşılıklı fayda üretmek mümkün olacaktır. MÜSİAD olarak bu sürece aktif katkı sunmaya hazırız” mesajını verdi.
Birleşik Krallık–Türkiye Ticaretinde Yeni Dönem: Engelsiz Ticaret için Güçlü Mesajlar
Birleşik Krallık Parlamentosu’nda düzenlenen “Engelsiz Ticaret: UK–Türkiye Ticaretinde Engellerin Kaldırılması” başlıklı etkinlikte, iki ülke arasındaki ticaretin geleceği masaya yatırıldı. Katılımcılar, mevcut Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA) modernizasyonunun önemi üzerinde durarak, daha güçlü, adil ve dijitalleşmiş bir ticaret yapısının gerekliliğine dikkat çekti.
Baroness Uddin: ''Türkiye, saygının olmadığı masada yer almak istemiyor''
Baroness Uddin, Türkiye’nin Avrupa için büyük bir değer olduğunu ve bu değerin bütünüyle kucaklanması gerektiğini vurguladı. Türkiye’nin artık saygı görmediği masalarda yer almak istemediğini ifade ederek, bugünkü etkinliğin Türkiye’ye gösterilen saygının ve iş birliğine verilen önemin bir göstergesi olduğunu dile getirdi. Türkiye’yi “kapsayıcılık ve kozmopolit yapısıyla bir yuva” olarak tanımlayan Uddin, Osmanlı mirasından gelen karşılıklı saygı kültürünün günümüze aktarılması gerektiğini ifade etti.
Türkiye Cumhuriyeti Londra Büyükelçisi Osman Koray Ertas : ''STA’nın modernizasyonu iki ülkenin ortak geleceği için şart''
Büyükelçi, Türkiye’nin zorlu coğrafi konumuna rağmen dirayetli bir toplum yapısına sahip olduğunu belirtti. Türkiye’nin kurallara dayalı bir küresel ekonomik düzeni tercih ettiğini ve İngiltere ile yürürlükte olan STA’nın 40 yılı aşkın bir geçmişe dayandığını hatırlatarak, anlaşmanın hizmetler, yatırım koruması, dijitalleşme ve profesyonel hareketliliği de kapsayacak şekilde güncellenmesi gerektiğini vurguladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Starmer’in aynı gün gerçekleşen görüşmesinde de bu hedefin konuşulduğunu aktardı.
''STA modernizasyonu ortak refahın anahtarıdır''
Birleşik Krallık Parlamento Üyesi ve APPG Başkanı Tahir Ali, modernleşmiş bir STA’nın sadece ticaretin değil, aynı zamanda göçmen hizmetlerinin ve iş gücü mobilitesinin önünü açacağını belirtti. “Ticaretin gücü sadece rakamlarda değil, hayatları dönüştürme kapasitesindedir” diyen Clark, her iki ülkenin çalışanları için daha sürdürülebilir ve adil bir ortam sağlanması gerektiğini vurguladı.
Afzal Khan MP: ''28 milyar sterlinlik ticaret hacmi büyümeli''
Milletvekili ve Trade Envoy to Turkıye Afzal Khan, İngiltere’nin Türkiye’ye olan uzun soluklu sevgisini ve yatırım ilişkisini vurgularken, STA’nın güncellenmesiyle birlikte özellikle finansal hizmetlerde büyüme potansiyelinin ortaya çıkacağını ifade etti. Khan, Türkiye’nin 2024 yılında 28 milyar sterlinlik bir ticaret hacmine ulaştığını ve bu rakamın artırılması gerektiğini söyledi.
Lord Hussain ve Lord Jewell: ''Sadece ürün değil, fikir de ticarettir''
Lord Hussain, Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı ile yapacağı görüşmeye atıfta bulunarak ekonomik ilişkilerin siyasi boyutuna dikkat çekerken, Lord Jewell ise ticaretin yalnızca mal değil, fikirlerin de serbestçe dolaşımı anlamına geldiğini ifade etti. Her iki ülkenin birbirinden öğrenebileceği çok şey olduğunu vurgulayan Jewell, diaspora topluluklarının bu sürece katkısını artırmak gerektiğini söyledi.
Ticaret Başmüşaviri: ''Tekstil ve elektronik için tam gümrük muafiyeti var'
Türkiye’nin Londra Ticaret Başmüşaviri, mevcut STA’nın tekstil ve elektronik gibi sektörlerde tam gümrük muafiyeti sunduğunu, tarım ürünlerinde ise kota sınırlamaları olduğunu ifade etti. 7 Mayıs 2025’te yapılan görüşmelerde kimyasallar ve motorlu araçlar için yeni düzenlemelerin ele alındığını belirten Başmüşavir, sürdürülebilir kalkınma, iklim değişikliğiyle mücadele ve dijitalleşmenin anlaşmaya entegre edilmesi gerektiğini dile getirdi.
Stephanie Betant (HSBC): ''Kağıt belgeler ticarette sürtüşmeye neden oluyor''
HSBC Ticaret Bölümü Başkanı Stephanie Betant, dünyada her yıl 4 milyar kağıt belgenin ticaret için uçaklarla taşındığını belirterek, bunun KOBİ’ler için büyük bir engel oluşturduğunu söyledi. 2023’te kabul edilen Elektronik Ticaret Belgeleri Yasası ile bu belgelerin dijital ortama taşınmasının önünün açıldığını hatırlatarak, uluslararası protokol uyumluluğunun dijital ticaretin geleceği açısından belirleyici olacağını vurguladı.
Özgür Ülker (Pladis): ''Bazı ürünlerdeki kotalar adil değil''
Pladis yöneticisi Özgür Ülker, İngiltere ve Türkiye arasındaki ticaretin potansiyelini artırmak için mevcut STA’nın iyileştirilmesi gerektiğini söyledi. Özellikle beyaz çikolata ve şeker gibi hammadde niteliğindeki ürünlerde kota sınırlamaları olduğuna dikkat çekerek, bu kotaların kaldırılmasının karşılıklı üretim ve ihracat kapasitesine katkı sağlayacağını ifade etti.
Dr. Murat Bayizit: ''Tarım-Gıda, STA’nın Temel Bileşeni Olmalı''
TIOGA Foods Ltd. Direktörü Dr. Murat Bayizit, Türkiye’nin Avrupa’nın en büyük meyve üreticisi olarak stratejik bir tedarikçi konumunda olduğunu belirterek, tarım-gıda sektörünün STA içinde daha güçlü şekilde temsil edilmesi gerektiğini söyledi. STA’nın İngiliz ihracatçılar için asimetrik tarifeler içerdiğini belirten Bayizit, bu dengenin karşılıklı serbestleşme ile giderilmesini önerdi.
Bayizit, gıda güvenliği ve bitki sağlığı standartlarında karşılıklı tanımanın sağlanması, soğuk zincir ve yeşil lojistik yatırımlarının teşvik edilmesi gerektiğini belirtti. İngiltere-Hindistan STA’sının bu konuda örnek teşkil edebileceğini söyledi.
Batuhan Bajdaroğlu: ''STA, Sektörlerin Dayanıklılığını ve Rekabet Gücünü Artırmalı''
MÜSİAD UK Sektörel Kurullar Başkanı Batuhan Bajdaroğlu, modern STA’nın sadece diplomatik bir gereklilik değil, reel sektörlerin acil ihtiyacı olduğunu belirtti. İngiltere’de faaliyet gösteren bir iş insanı olarak STA’nın, tedarik zincirlerini güçlendiren, maliyetleri azaltan ve ihracat potansiyelini artıran bir araç olarak yapılandırılması gerektiğini vurguladı.
Sektörlerin öncelikli talepleri arasında; tarım-gıda kotalarının kaldırılması, Türk şirketlerinin kamu ihalelerine erişimi, nitelikli iş gücü için vize ve yeterlilik tanıma mekanizmalarının geliştirilmesi, ihracat finansmanına destek sağlanması ve dijital gümrük süreçlerinin uygulanması yer alıyor.
Özlem Bacak: ''Yeşil Ticaret İçin Modern STA Şart''
MÜSİAD UK Genel Sekreteri ve Ticaret-Yatırım Danışmanı Özlem Bacak, STA’nın modernizasyonunun ekonomik olduğu kadar çevresel bir zorunluluk olduğunu vurguladı. Bacak, yeşil üretim, çevre standartları ve döngüsel tedarik zincirlerinin anlaşma kapsamına alınması gerektiğini söyledi.
Coğrafi yakınlıkla ticaretin (nearshoring) hem karbon emisyonlarını azaltacağını hem de lojistik bağımlılığı azaltarak ekonomik dayanıklılığı artıracağını belirtti. Bu yaklaşımın, Birleşik Krallık’ın Net Sıfır hedefi ve Türkiye’nin 2053 karbon nötrlük vizyonu ile birebir örtüştüğünü ifade etti.
Tarihi Ticari Ortaklığa Yeni Vizyon: UK–Türkiye Arasında Hizmet Ticareti ve Üretimde Derinleşme Çağrısı
Conor Murphy, UK–Türkiye Yuvarlak Masa Toplantısı’ndaki konuşmasında, Birleşik Krallık ile Türkiye arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nın artık yalnızca ürün ticaretine değil, hizmet sektörüne de odaklanacak şekilde güncellenmesi gerektiğini vurguladı. Birleşik Krallık’ın teknoloji, finans ve yaratıcı endüstrilerdeki küresel liderliğine dikkat çekerek, bu alanlardaki iş birliğinin artırılmasının önemine değindi. Ayrıca, yıllık 2.3 trilyon doları aşan küresel helal ekonomisinin sunduğu büyük fırsatlara işaret ederek, Türkiye ve Birleşik Krallık’ın etik finans, mütevazı moda ve helal ticaret alanlarında birlikte liderlik edebileceğini ifade etti. Türkiye’nin üretim gücünü, Birleşik Krallık’ın inovasyon ve sistem tasarımı yetkinlikleriyle birleştirmenin stratejik fırsatlar yaratacağını belirtti. Salaam Cola örneği üzerinden bu iş birliğinin pratikte nasıl başarıya dönüştüğünü aktaran Murphy, iki ülkenin tarihî bağlarını modern bir vizyonla geleceğe taşıması gerektiğini vurguladı.
Sevcan Kaygun: ''Hukuki İşbirliği, STA’nın Tamamlayıcısı Olmalı''
Greymore Ortağı Sevcan Kaygun, Türkiye’den özellikle denizcilik ve ticaret hukuku alanlarında yetkin hukukçuların İngiltere sistemine katkı sağlayabileceğini belirtti. Mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınması, adli kararların icrası ve yasal süreçlerin hızlandırılması konusunda iş birliğinin artırılması gerektiğini ifade etti.
Karşılıklı yargı kararlarının tanınmasını sağlayacak resmi bir anlaşmanın, hukuki kesinliği artıracağını, ticarette güven ortamı sağlayacağını ve adalet süreçlerini kolaylaştıracağını söyledi. İngiltere’nin benzer anlaşmaları farklı ülkelerle yürüttüğünü hatırlatarak, Türkiye ile de bu işbirliğinin artık vakit kaybetmeden derinleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
