Zika ve Dang hummasına benzer belirtiler gösteren Oropouche virüsü, Latin Amerika’da hızla yayılıyor. Uzmanlar, özellikle hamileler için risk taşıyan virüsün iklim değişikliğiyle birlikte daha geniş alanlara yayılabileceği uyarısında bulunuyor.
ANKARA-BHA
Almanya’daki Charite – Universitätsmedizin Berlin bünyesinde yapılan kapsamlı bir araştırma, Oropouche virüsünün Latin Amerika genelinde sanılandan çok daha yaygın olduğunu ortaya koydu. Bulgular, The Lancet Infectious Diseases dergisinde yayımlandı.
Charite Viroloji Enstitüsü ve Alman Enfeksiyon Araştırmaları Merkezi’nde görev yapan Prof. Jan Felix Drexler, virüsün Latin Amerika’da büyük ölçüde teşhis edilmeden yayıldığını belirterek, “Bazı bölgelerde her on kişiden biri daha önce bu virüse yakalanmış olabilir” dedi.
İlk olarak 1950’li yıllarda tanımlanan Oropouche virüsü, son dönemde vakalarda ciddi bir artış gösterdi. 2023 sonundan itibaren bildirilen vaka sayısı 20 bini aşarken, iki genç kadın hayatını kaybetti, bazı hamileliklerde ise düşük ve bebekte gelişim bozuklukları yaşandığı bildirildi.
Virüs; ateş, titreme, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları, mide bulantısı ve deri döküntüsü gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Uzmanlar, gebelik döneminde virüsün fetüs üzerindeki etkilerinin henüz netlik kazanmadığını ancak Zika virüsüne kıyasla daha hafif sonuçlar doğurduğunu belirtiyor. Şu ana dek Oropouche virüsüne karşı geliştirilmiş herhangi bir aşı ya da özel tedavi bulunmuyor.
Araştırma kapsamında Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Kosta Rika, Ekvador ve Peru’dan 9.400’den fazla kan örneği analiz edildi. Sonuçlara göre, her 100 kişiden yaklaşık 6’sında virüse karşı antikor tespit edildi. Amazon gibi sıcak ve düşük rakımlı bölgelerde enfeksiyon oranı yüzde 10’un üzerine çıkarken, yüksek rakımlı alanlarda oran çok daha düşük kaldı.
Araştırma ekibi, makine öğrenimi teknikleriyle virüs yayılımına etki eden çevresel ve demografik faktörleri analiz etti. Sürekli yüksek sıcaklık, yoğun yağış ve El Niño gibi iklim olaylarının yayılımda etkili olduğu belirlendi. Prof. Drexler, “İklim değişikliği devam ederse, virüsün yayılımı da artabilir” uyarısında bulundu.
Haritalandırma çalışmaları, Oropouche virüsünün en yaygın olduğu bölgenin Amazon Yağmur Ormanları olduğunu ortaya koydu. Bununla birlikte Orta Amerika, Karayipler ve Brezilya'nın güney ve kıyı bölgelerinde de yüksek enfeksiyon riski bulunuyor.
Virüs, halk arasında “görünmez sinekler” olarak bilinen, 3 milimetreden küçük bir sinek türüyle bulaşıyor. Bu sinekler standart cibinliklerin gözeneklerinden geçebiliyor. Uzmanlar, riskli bölgelere gidecek kişilere uzun giysiler giymeleri, DEET ya da icaridin içeren sinek kovucular kullanmaları ve ince gözenekli cibinliklerden faydalanmaları çağrısında bulunuyor. Özellikle hamilelerin bu bölgelere seyahat etmeden önce sağlık uzmanlarına danışmaları tavsiye ediliyor.
Drexler, Oropouche virüsünün Latin Amerika’da böcek ısırıklarıyla bulaşan en yaygın virüslerden biri haline geldiğini belirterek, “Dengue ve chikungunya kadar dikkatle izlenmesi gerekiyor” dedi.
