Alihan TELATAR/RİZE-BHA
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı bir dizi program ve ziyaret için geldiği Rize’de Ziraat Botanik Çay Bahçesi’ni ziyaret etti. Burada üreticilerle birlikte çaylığa giren Bakan Yumaklı çay ahsadı yaptı. Yumaklı’ya Rize Valisi İhsan Selim Baydaş, Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin, Rize Milletvekili Muhammed Avcı, Çay İşletmeleri (ÇAYKUR) Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim siyasiler ve kurum amirleri eşlik etti.
Çay hasadının ardından konuşan Bakan Yumaklı üretimin her aşamasında üreticilerin yanında olduklarına vurgu yaparak “Her bir ürün için tek tek çalışıyoruz. Yine dünyaya açılan kapılarımızdan bir tanesi çay ürünü. Dolayısıyla çay ile ilgili de bütün süreçlerinde hep birlikte, Rize’nin hem sivil toplum kuruluşlarından hem siyasetinden hem diğer unsurlarından bir araya gelerek bir sinerji oluşturarak süreci yönetiyoruz. Kuru çay üretiminde Türkiye olarak dünyada beşinci sıradayız, Avrupa’da birinci sıradayız. Ancak çay tüketiminde dünyada dördüncü sıradayız orada da üst sıraları zorlamaya devam ediyoruz. 2024 yılı itibarıyla çayın Türkiye ekonomisine olan katkısı yaklaşık kırk beş milyar lira, bu çok önemli bir rakam. Özellikle sadece bu yıl için bu ürünün ekonomide ağırlığını da dikkate alırsak hakikaten son derece önemli. 5 ilimiz ağırlıklı olarak üretiyor bunu Rize’de yüzde 64’ü yani 872 bin tonu, Trabzon’da yüzde 23’ü yani 306 bin tonu, Artvin’de yüzde 11’i 147 bin tonu, Giresun’da yüzde 2 yaklaşık 32 bin tonu, çok az da diğer illerimizde var. ÇAYKUR ve özel sektör sezonun açılışı itibariyle artık çay almaya başladı. Bütün hazırlıklarını tamamlamışlardı. Üretilen yaş çayı işleyen ÇAYKUR ve özel fabrikalarla birlikte 195 üretim tesisi var. Bunlardan 49’ u ÇAYKUR’un 2024 yılında ki çay rekoltesi yaklaşık 1 milyon 430 bin ton civarındaydı. Bu yıl bir milyon üç yüz bin ton civarında bir çay rekoltesi bekliyoruz.” Dedi.
Ülke genelinde meydana gelen don olaylarının çayı sadece sezon olarak ötelediğini yani çay sezonunu geciktirdiğini kaydeden Yumaklı “Elbette iklim değişikliğine bağlı olarak Rize’yi de, çay üretimini de etkileyeceğini düşünmüştük ilk başta meteorolojik olayların ama çaya bizim korktuğumuz bir etkisi olmadı. Sadece biraz sezonu ötelemiş oldu. ÇAYKUR’da ki üretim 2002 yılında 6 bin 600 tondu günlük, 2025 yılı itibarıyla bu kapasitenin 900 bin 200 tona çıktığını söylemek istiyorum. Dolayısıyla burada ki artışın yüzde 40 olduğunu söylemek istiyorum. Bu önemli bir kapasite modernizasyon çalışmalarımız da halihazırda devam ediyor. Alımda üretici dostu ve yine kuru çayla ilgili olan fiyatlamada da tüketicilerimizin uygun fiyatta alması içinde yine gerekli çalışmaları yapıyoruz” dedi.
“Üreticilerimizin memnuniyetini duymak bizleri de memnun ediyor”
Açıklanan yaş çay taban fiyatı için üreticilerin memnuniyetini duymanın kendilerini de memnun ettiğini hatırlatan Yumaklı “2025 yılı çay fiyatını açıklamıştı kurumlarımız yüzde 34’lük bir artışla 25.44 liralık bir fiyat açıklanmış oldu. Üreticilerimizin memnuniyetini duymak bizleri de memnun ediyor. Bize de gurur veriyor açıkçası. Sürdürülebilir üretim bizim için önemli, sadece çayın fiyatından hareketle bir değerlendirme yapmakta doğru değil. Bunu her zaman için söylüyoruz. Özellikle son dönemde teknolojinin getirdiği bir takım kolaylık var. İşte elektrikli çay toplama makineleri nulardan biri. Çayın bundan sonraki dönemlerine olumsuz etki etmemesi için bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarımız devam ediyor” dedi.
Çay üretiminde kotanın dekar başına 700 kilograma çıkartıldığını vurgulayan Bakan Yumaklı “Çay alım kotalarıyla alakalı malumunuz daha düşük kotalar vardı. Biz bu kotaları 700 tona çıkarmış olduk. geçtiğimiz yıl itibariyle bu yıl da bu kotaların uygulanacağını buradan söylemek istiyorum. Bütün bu çalışmalarımızda bizleri destekleyen, bizleri cesaretlendiren, her türlü kararımızda bizlere yol gösteren Sayın Cumhurbaşkanımıza çok çok teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.
