ANKARA-BHA
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) himayesinde düzenlenen "Güçlü Medya, Bilinçli Toplum Zirvesi", 29 Nisan 2025 Salı günü Ankara Bilkent Otel ve Konferans Salonu'nda başladı. İki gün sürecek zirve, medya içeriklerinin niteliği, medya okuryazarlığı ile çocuklar, gençler ve aileler üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde ele almayı hedefliyor.
Medya dünyasını akademi, sivil toplum ve kamu kurumlarıyla bir araya getiren etkinlikte, sektörler arası kapsamlı bir diyalog ortamı oluşturularak; “Gündüz Kuşağı ve Magazin Programları”, “Televizyon Dizileri”, “Haber Programları”, “İsteğe Bağlı Yayınlar”, “Ticari İletişim Yayınları”, “Spor, Sağlık ve Çevre Programları”, “İzleyici” ve “Gençlik” temaları çerçevesinde medya içeriklerinin toplumsal yapıya etkileri yuvarlak masa çalıştaylarında masaya yatırılıyor.
RTÜK liderliğinde bu yıl ilk kez gerçekleştirilen zirve; Ankara Üniversitesi, Ankara Bilim Üniversitesi, Başkent Üniversitesi, Türkiye Gençlik Kulüpleri Konfederasyonu ve İstanbul Aile Vakfı iş birliğiyle organize edildi.
Görkemli katılımla gerçekleşen zirvenin açış konuşmalarını RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, Ankara Bilim Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yavuz Demir, Başkent Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Özcan Yağcı, İstanbul Aile Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Üner Karabıyık, Türkiye Gençlik Kulüpleri Konfederasyonu Genel Başkanı Doç. Dr. Bilal Okudan gerçekleştirdi.
Başkan Şahin konuşmasında kritik mesajlar verdi
Medyanın toplum üzerindeki şekillendirici etkisine dikkat çeken RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin açış konuşmasında, “Bugün burada, medyanın toplumsal yapıya etkilerini tüm yönleriyle ele almak ve medya alanında daha bilinçli, daha sorumlu bir yaklaşımı birlikte inşa etmek üzere bir aradayız. “Güçlü Medya, Bilinçli Toplum” ifadesi, sadece bir hedef değil, aynı zamanda hepimizin ortak sorumluluğudur. Medya, artık yalnızca bilgi aktaran bir araç değil; kültürel kodları şekillendiren, bireysel algıları yönlendiren ve sosyal dönüşümü etkileyen çok güçlü bir mekanizmadır. Bu nedenle medyanın içeriği, dili, görsel dili ve sunum tarzı; çocuklarımızdan aile yapımıza, toplumsal ilişkilerimizden kültürel değerlerimize kadar geniş bir etki alanına sahiptir. RTÜK olarak bizler, denetleyici ve düzenleyici rolümüzü yürütürken, aynı zamanda yol gösterici, yapıcı ve toplumla birlikte düşünen bir kurum olmayı önemsiyoruz. Özellikle çocukların ve gençlerin gelişimini gözeten, aile yapısını koruyan ve toplumsal değerlerimizi zedelemeyen bir yayıncılık anlayışını teşvik etmeye büyük gayret gösteriyoruz.” dedi.
Şahin ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2025 yılının “Aile Yılı” ilan edilmesinin medya politikalarına önemli bir çerçeve sunduğunu belirtti. “ Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2025 yılının “Aile Yılı” ilan edilmesi, bizler için ayrıca kıymetlidir. Aile kurumunu güçlendirmeyi hedefleyen bu vizyon, RTÜK’ün yayın politikalarını ve toplumsal sorumluluk projelerini destekleyici bir çerçeve sunmaktadır. Çünkü güçlü aile, güçlü toplum demektir. Ailenin karşı karşıya olduğu tehditleri medyadaki içerikler üzerinden de analiz etmek ve önleyici adımlar atmak hepimizin görevidir.” ifadelerini kullandı.
Zirve boyunca çeşitli başlıklarla yapılacak oturumların medyanın gücünü daha sağlıklı bir çizgiye taşıyacağını vurgulayan Şahin, “Gündüz kuşağı programlarından, haber bültenlerine, dijital içeriklerden reklam yayınlarına kadar pek çok başlıkta yürütülecek Zirve, medyanın toplumsal etkilerini daha derinlemesine ele almamıza imkân tanıyacaktır. Bu masalarda akademi, kamu, medya ve izleyici birlikte düşünerek çözüm üretecek; hepimizi etkileyen sorunlara ortak akıl geliştirecektir.” dedi.
Başkan Şahin, RTÜK tarafından medya alanında daha üretken ve eleştirel bir zemine taşımak amacıyla düzenlenen ve kazananların Zirve kapsamında ödüllerini bulacağı “Dijital Afiş Yarışması”na gençlerin yoğun ilgi göstermesini medya eleştirilerine dair yaratıcılıklarını ve hassasiyetlerini görmenin umut verici olduğunu dile getirerek katılan tüm gençlere teşekkür etti.
Şahin konuşmasında Zirve’ye katkı sunan paydaşlara, üniversitelere ve sivil toplum kuruluşlarına ve tüm katılımcılara teşekkür ederek, “Aynı zamanda hazırlığı yaklaşık 6 ay süren “Güçlü Medya Bilinçli Toplum Zirvesinde” ilk fikir aşamasından bugüne uzanan süreçte değerli katkıları için Prof. Dr. Zeliha Eser Hocamıza, ayrıca bugün Zirve masalarının moderatörlüğünü üstlenen değerli hocalarımız; Prof. Dr. Fatih Keskin, Prof. Dr. Gilman Senem Gençtürk Hızal, Prof. Dr. Günseli Bayraktutan, Prof. Dr. Bilge Donuk, Doç. Dr. Engin Sarı, Dr. Öğr. Üyesi Yeliz Dede Özdemir ve Dr. Öğr. Üyesi Sevtap Yeşil Kocagazioğlu’ na, teşekkürlerimi sunuyorum. İnanıyorum ki; bu tür platformlar sayesinde medya sorumluluğunu güçlendiren, içerik kalitesini yükselten ve izleyici bilincini geliştiren adımlar atacağız. Güçlü medya, ancak bilinçli bir toplumla mümkündür. Bu anlayışla çalışmalarımıza devam edeceğiz.” dedi.
“Sadece algılar değil, duygular da manipüle edilmektedir”
İstanbul Aile Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Üner Karabıyık, "Güçlü Medya Bilinçli Toplum Zirvesi”nde yaptığı konuşmada, medyanın toplumsal yapıyı şekillendirme gücüne dikkat çekerek, yayıncı kuruluşların sorumluluk bilinciyle hareket etmeleri gerektiğinin altını çizerek, “Post-truth çağında gerçeklere değil, artırılmış sanal gerçeklikle dezenformasyon ve manipülasyona büyük alan açılmakta, sadece algılar değil, duygular da manipüle edilmektedir. Zirve bu meseleleri siz değerli uzmanların, profesyonellerin, akademisyenlerin enine boyuna ele alması ve çözüm yollarına dair somut çıktıların oluşturulmasına imkân vermesi bakımından çok çok önemli.” dedi. Karabıyık, özellikle dijital platformlar ve televizyon içerikleri aracılığıyla aile yapısının zedelendiğini, gençlerin değer dünyasının olumsuz etkilendiğini belirterek, "Toplum, izlediği içeriklerden korunmak istiyor." dedi. Kültürel emperyalizm ve içerik manipülasyonunun genç kuşaklar üzerindeki etkilerine dikkat çeken Karabıyık, aileyi korumanın millî bir güvenlik meselesi haline geldiğini ifade etti. Ayrıca, İstanbul Aile Vakfı'nın aile odaklı saha araştırmaları ve gençler üzerinde yürüttüğü danışmanlık çalışmaları hakkında bilgi vererek, medya sektöründe toplumsal sorumluluk bilincinin artırılması çağrısında bulundu.
Karabıyık ayrıca, 21. yüzyılın demokrasi ve özgürlük çağı olarak tanımlandığını ancak Gazze’deki soykırım gerçeğinin bu kavramları derinden sarstığını ifade etti. Medyada en yüksek reklam bütçelerine sahip firmaların, hem İsrail’in Gazze’deki saldırılarına hem de küresel cinsiyetsizleştirme projelerine destek verdiğini vurgulayan Karabıyık, bu firmaların yayın politikaları ve içerikler üzerindeki etkisine dikkat çekti.
“Medya sadece haber değil, değer taşımalıdır”
Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, konuşmasında medyanın kültür inşasındaki etkisine değindi. Ünüvar, yayıncılıkta yasal ve etik ilkelere bağlı kalmanın önemine işaret ederek, “Bilinçli bireylerden oluşan toplum, güçlü medyanın en büyük teminatıdır,” dedi. Medya okuryazarlığının geliştirilmesi ve doğru bilgiye erişimin artırılması için hem kurumlara hem topluma büyük sorumluluk düştüğünü belirten Ünüvar, Ankara Üniversitesi olarak bu sürece tam destek verdiklerini ifade etti.
“Geleceğimiz için medyanın güçlendirilmesi bir ihtiyaç”
Başkent Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Özcan Yağcı, iletişimin toplumları dönüştüren bir güç olduğunu vurgulayarak, medya sorumluluğunun güçlendirilmesinin geleceğin inşası için zorunlu olduğunu ifade etti.
"Dil önemli bir menzur"
Ankara Bilim Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yavuz Demir, güçlü medya ile bilinçli bir topluma dönüşme sürecinde dilin önemine dikkat çeken bir konuşma gerçekleştirdi. Rektör Demir konuşmasında şunları söyledi: "Dil, varlığımızı emanet ettiğimiz düşüncelerimizin sığınağıdır. Medya, teknolojinin rüzgârını arkasına alarak bir tür kasırgaya dönüşmekte ve önüne ne gelirse sürüklemektedir. Her şeyin şekillendiği yer olan dil bilincimiz, bizi bu kasırgadan koruyacak yegâne güçtür. Aklın erişemediği noktada, medya artık etkili olamaz; çünkü dil varlığını yüksek bir koruma ilkesine dönüştürebilmiş bireye medya dokunamaz."
“Yeni medya gençlerin hayatına yön veriyor”
Türkiye Gençlik Kulüpleri Konfederasyonu Başkanı Doç. Dr. Bilal Okudan, gençliğin medya ile ilişkisinin dönüşümüne işaret ederek, "Bugün bir ekran başında söylenen söz, yarının sokaklarında yankı buluyor," dedi. Okudan, medya okuryazarlığının geliştirilmesi ve gençleri koruyacak politikaların hızla hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti.
İzleyiciler ve yapımcılar aynı masada
Zirve oturumlarında, medya yapımcıları ve izleyiciler aynı masada buluşarak doğrudan diyalog kurdu. Günün en dikkat çekici anları, sevilen programların yapımcılarıyla izleyicilerin tartışmalara katıldığı renkli sahneler yaşandı.
Zirve sonunda Başkan Şahin katılımcıları tebrik etti. Zirve’nin ilk günü toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.
İkinci gün programı
Zirve, 30 Nisan 2025 Çarşamba günü de devam edecek. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin konuşma yapacak.
Öğleden sonra düzenlenecek panelde, "Medyadaki Olumsuz İçeriklerin Toplum Üzerindeki Etkisi ve Çözüm Önerileri" başlığı altında Türkiye’den ve uluslararası alandan uzmanlar görüşlerini paylaşacak.
Panele Arnavutluk, Azerbaycan ve Sırbistan’dan medya düzenleyici kurum temsilcileri de katılarak uluslararası deneyimlerini aktaracak. Zirve kapsamında RTÜK'ün düzenlediği Dijital Afiş Yarışması ödül töreni gerçekleştirilecek ve Türkiye Gençlik Kulüpleri Konfederasyonu tarafından yürütülen, 81 ilde 5.000 kişiyle yapılan medya algı ve tutum araştırmasının sonuçları kamuoyuyla paylaşılacak.
