ANKARA-BHA
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riskinin standart yaklaşımla ölçülmesi ve değerlendirilmesine ilişkin yeni yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımladı.
Yeni düzenleme ile konsolide ve konsolide olmayan bankacılık hesaplarında geçerli olan faiz oranı riski standart rasyosu, yüzde 20 seviyesinden yüzde 15’e düşürüldü. Bu oran, bankaların faiz oranı şoklarına karşı ekonomik değerinin ne derece değiştiğini ortaya koyan temel bir risk göstergesi olarak kabul ediliyor. Oranın yüzde 15’i aşması, bankalar açısından müdahale gerektiren bir risk durumu olarak değerlendirilebiliyor.
Yönetmelik, bankacılık hesaplarında yer alan bilanço içi ve dışı pozisyonlardan kaynaklanan faiz oranı risklerinin standart yaklaşımla ölçülmesine dair esasları belirliyor. Buna göre, bankacılık hesaplarında yer alan pozisyonlardan, katılma hesabı kaynaklı olanlar BDDK tarafından belirlenecek oranlar kapsamında dikkate alınacak.
Ekonomik değer değişimi hesaplamasında faize duyarlı tüm nakit akışları göz önüne alınacak. Bu kapsamda, çekirdek sermayeden indirilen varlıklar, maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile hisse senedi yatırımları dışındaki tüm aktif kalemler, çekirdek sermaye dışındaki tüm pasif kalemler ve bilanço dışı kalemler bu hesaplamaya dahil edilecek.
Faiz oranı marjları da dahil olmak üzere yeniden fiyatlanan tüm nakit akışları, para birimi veya faiz ile ilişkilendirilen emtia bazında standartlaştırmaya uyumlu vade dilimlerine yerleştirilecek. Ayrıca, faiz opsiyonaliteleri içeren araçların değer değişimleri de ilgili hesaplamalarda dikkate alınacak.
Vadesiz mevduatlar ile gerçek kişi ve perakende müşterilere ait erken kapanma riski taşıyan vadeli mevduatlar ve sabit faizli kredilerdeki erken ödeme riski gibi standartlaştırmaya uyumlu olmayan pozisyonlar da yeni yönetmelikte yer aldı.
Gerçek kişi ve perakende müşteri mevduatları, faiz riski yapıları farklılık gösterdiği takdirde diğer kişi mevduatları kapsamında değerlendirilecek. 10 yıllık tarihsel veriyle her bir vadesiz mevduat sınıfı için çekirdek mevduat oranı belirlenecek. Veri bulunmaması halinde ise mevcut veriler, ihtiyatlılık marjı çerçevesinde içsel olarak kullanılacak.
Erken kapanma ve erken ödeme riskleri için iki aşamalı bir yaklaşım öngörülüyor. İlk aşamada, mevcut faiz oranları ve vade yapıları dikkate alınarak oranlar içsel olarak hesaplanacak. Bu mümkün değilse, Kurum tarafından belirlenen oranlara başvurulabilecek.
Yeni yönetmelik 1 Ekim 2025 tarihinde yürürlüğe girecek. Konsolide uygulama ise 1 Nisan 2026 itibarıyla başlayacak. Ayrıca, bu yönetmelikle birlikte mevcut "Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik" yürürlükten kaldırıldı.
