ANKARA-BHA
Avrupa Birliği (AB), enerji politikalarında tarihi bir adım atmaya hazırlanıyor. AB Komisyonu, Rusya’dan boru hattı gazı ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatını 2028 yılına kadar tamamen yasaklamayı öngören yasa teklifini duyurdu. Teklifin kabul edilmesi halinde üye ülkeler, Rus gazına olan bağımlılıklarını kademeli olarak sonlandıracak.
Yasak kademeli şekilde uygulanacak
Plana göre, 1 Ocak 2026’dan itibaren Rusya ile yeni doğal gaz sözleşmesi yapılması yasaklanacak. 17 Haziran 2026’ya kadar, daha önce imzalanmış kısa vadeli sözleşmeler kapsamında ithalat sürebilecek. Denize kıyısı olmayan ülkeler için ise uzun vadeli sözleşmelere bağlı teslimatlar 2027 sonuna kadar devam edebilecek.
Tüm sözleşmelerin son bulmasıyla birlikte 1 Ocak 2028 tarihi itibarıyla AB, Rus gazı ithalatını tamamen sonlandırmış olacak.
LNG terminal hizmetlerine de yasak
Yasa taslağı kapsamında, Rusya veya Rus menşeli şirketlerle LNG terminal hizmetleri için uzun vadeli sözleşmeler yapılması da yasaklanacak. Bu terminaller, alternatif tedarikçilere tahsis edilecek. Böylece enerji arz güvenliği sağlanırken, fiyat dalgalanmalarının da önüne geçilmesi hedefleniyor.
Şeffaflık ve takip mekanizması kurulacak
Rus gazı ile hâlihazırda sözleşmesi bulunan şirketler, bu bilgileri AB Komisyonu'na bildirmekle yükümlü olacak. Süreci, AB Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Ajansı (ACER) ve Komisyon birlikte denetleyecek. Olası bir arz güvenliği tehdidinde acil önlemler devreye alınacak.
Enerji ithalatında Rusya'nın payı düşüyor
AB, 2021 yılında tükettiği doğalgazın yüzde 45’ini Rusya’dan tedarik ederken, bu oran 2024’te yüzde 19’a kadar geriledi. Petrol tarafında ise 2022’de yüzde 27 olan ithalat oranı, günümüzde yüzde 3’e düştü.
Macaristan ve Slovakya karşı çıkıyor
Ancak teklif, tüm üye ülkelerin desteğini almış değil. Macaristan ve Slovakya, enerji fiyatlarının artacağı gerekçesiyle plana karşı çıkıyor.
Yasa teklifinin yürürlüğe girmesi için, AB Konseyi'nde nitelikli çoğunluk ve Avrupa Parlamentosu (AP) onayı gerekiyor.
